5 laagdrempelige en activerende werkvormen

Je kent ze misschien wel; de docenten die alles uit de kast halen, uren tijd bezig zijn met de voorbereiding van de lessen en met veel (zelf gekocht) materiaal de les binnenkomen. Niet iedereen heeft hier tijd en energie voor, maar het is wel bekend dat een passende werkvorm leerlingen activeert en motiveert.  
Niet elke werkvorm hoeft veel tijd aan voorbereiding te kosten en niet elke werkvorm heeft veel materiaal nodig. Wil jij meer ideeën over simpele praktische werkvormen in je les? Lees deze dan op onze site.

1 - De Controletabel 
Wil je graag checken of iedereen de lesstof van de vorige week/weken heeft begrepen? Wil je graag iedereen betrekken? Dit kan je doen met behulp van de volgende werkvorm. 
 
Stap 1: Bedenk 9 verschillende (open) vragen over de lesstof. 
Stap 2: Teken een tabel op het bord (of in je presentatie) van 9 vakjes en schrijf in elk vakje één vraag. 
Stap 3: Laat de leerlingen/studenten de 9 vakjes tekenen op een A4 blad (hoeft niet perfect recht te zijn) en laat ze alle antwoorden die ze weten in de juiste vakjes schrijven. Dit doen ze zonder te overleggen. Geef duidelijk aan dat het niet erg is als ze het antwoord niet weten. In dat geval mogen ze dat vakje leeg laten. 
Stap 4: Vraag aan de klas op welke vraag ze geen antwoord weten. 
Stap 5: Een leerling zegt bijvoorbeeld dat ze de vraag rechtsboven niet weet. Vervolgens vraag je aan de klas wie daar het antwoord op weet. Die persoon laat je antwoord geven en degene die het antwoord niet wist, mag het nu overschrijven. 
Stap 6: Dit doe je net zo lang totdat iedereen in alle vakjes een juist antwoord heeft. 

Het maakt niet uit als een leerling/student een antwoord niet weet.  
Door middel van deze werkvorm leren ze van elkaar én worden ze gestimuleerd om zelf goed na te denken over de antwoorden. 
Deze werkvorm kun je inzetten vanaf groep 3, tot en met volwasseneneducatie. 

5 laagdrempelige en activerende werkvormen

2 - De Levende Tijdbalk 
Wil je graag dat de leerlingen/studenten iets op een bepaalde volgorde kunnen zetten, bijvoorbeeld bij rekenen of geschiedenis? Dan is deze werkvorm handig. 
Geef iedereen een gebeurtenis/getal/som (of iets anders) en laat ze op de juiste volgorde in de klas staan. In overleg bepalen ze klassikaal wie waar moet staan, net zo lang totdat iedereen op de juiste plek staat. 
Dit kan individueel, of in (kleine) groepjes. 
Deze werkvorm kan je gebruiken vanaf de kleuterklas tot en met volwasseneneducatie. 

3 - Denken, Delen, Uitwisselen 
Wil je graag weten hoe de klas over een bepaald thema denkt? Vind je het belangrijk dat iedereen mee kan denken en een mening kan vormen?  
Dit kan je doen door middel van de werkvorm ‘Denken, delen, uitwisselen’. 

Stap 1: Bedenk over welk thema of onderwerp je wilt dat de klas een mening of idee vormt en maak deze zichtbaar op het bord. 
Stap 2: Geef iedereen individueel 2 minuten de tijd om erover na te denken en kort op te schrijven wat de bevindingen zijn. 
Stap 3: Laat hen de bevindingen delen met de persoon die naast hen zit, of met het groepje waar ze in zitten. 
Stap 4: Laat elk groepje of tweetal kort hun bevindingen delen met de hele groep. 

In deze werkvorm is iedereen actief bezig met het thema en gaan ze allemaal actief in gesprek met elkaar.  
Deze werkvorm is toe te passen vanaf groep 3 tot en met volwasseneneducatie. 

4 - Zoek de Juiste Domino 
Wil je controleren of iedereen de lesstof heeft begrepen? Vind je het belangrijk dat iedereen betrokken wordt en actief bezig is met het thema? Kies dan deze werkvorm.  
 
Stap 1: Bedenk diverse vragen en antwoorden over de lesstof. 

Stap 2: Geef elke leerling/student één vraag en één antwoord op een A4 of A3 blad. Belangrijk is dat het op afstand goed te lezen is. 

Stap 3: Laat leerlingen/studenten bij de vragen de juiste antwoorden zoeken en laat ze naast elkaar staan. Dit doe je net zo lang totdat bij elke vraag het juiste antwoord is gevonden. 

Stap 4: Bespreek de antwoorden klassikaal. 
Op deze manier is de hele klas actief bezig met de lesstof en werken ze samen. 
 
Deze werkvorm is te gebruiken vanaf de kleuterklas tot en met volwasseneneducatie. 

5 – Voorkennis ophalen 
Wil je graag voorkennis ophalen tijdens de les, zodat je weet wat de klas al weet? En wil je weten wat je nog uit moet leggen?  
In deze werkvorm gaan we ervan uit dat je dit graag door iedereen wilt laten doen, zodat je inzichtelijk hebt wat het niveau van de klas is. Dit kan je op diverse manieren doen: 

Optie 1: Heb je wisbordjes op school? Laat ze dan de antwoorden op hun wisbordje schrijven en laat hen de antwoorden vervolgens omhooghouden. 
Optie 2: Schrijf thema’s op het bord en laat leerlingen in steekwoorden op een post-it schrijven wat ze al van dat thema weten. De post-its plakken ze daarna onder het thema op het bord. 
Optie 3: Maak er een quiz van. Bedenk een vraag met vier verschillende antwoorden. Geef de klas allemaal papiertjes in 4 verschillende kleuren en laat ze door middel van het omhooghouden van een kleur aangeven wat zij denken dat het juiste antwoord is.  
Dit kan je ook doen door het lokaal in te delen in 4 hoeken. Laat de leerlingen/studenten lopen naar de hoek waarvan zij denken dat het goede antwoord is. 
Let op: Het risico bij deze laatste optie is, dat de leerlingen/studenten achter elkaar aan gaan lopen als ze het antwoord niet weten. Dit kan een voordeel zijn voor de wat onzekere leerlingen, maar hierdoor zie je minder duidelijk wie wat wel of niet weet. 
 

Zoals je ziet zijn er veel werkvormen te bedenken die weinig voorbereidingstijd kosten en die wel een hele klas kan activeren. Zo zijn er nog velen te vinden en te bedenken, dus kijk vooral wat bij jou en de klas past. 

Succes en veel plezier!