Differentiëren in het klaslokaal
Een gastblog door Joost Jong. Enkele jaren geleden kwamen Joost en zijn vrouw Joyce in contact met Stichting Blij(f) in het Onderwijs. Sindsdien zijn we met elkaar verbonden om docenten een positieve duw in de juiste (ontwikkel)richting te geven. Zij doen dat vanuit de zon in Málaga, wij zijn maar wat jaloers ;)
Joost weet als geen ander hoe het was om te starten als docent. Hij blikt in dit gastblog terug op zijn tijd als startende docent.
Foto: Joost Jong
In totaal heb ik zo´n 7,5 jaar gewerkt als mbo-docent. Met heel veel plezier! Ik hield van de vrijheid die ik had om lessen te ontwerpen en de wijze waarop ik interactie met studenten kon opzoeken. Het meeste hield ik van vakken waarbij ik de beroepspraktijk een grote rol kon laten spelen, maar soms was dat best lastig.
Een van mijn minst favoriete vakken in de eerste jaren van mijn docentschap was rekenvaardigheid. Ik weet nog dat ik in shock was toen mijn opleidingsmanager mij het boek overhandigde en zag dat ik echt bij het begin moest beginnen: 1+1=2! ¨Ja, het is echt nodig, geloof me maar. Dat bleek. Als beginnend docent moest ik me er maar doorheen worstelen en eerlijk gezegd heb ik daar niet zulke levendige herinneringen aan.
Hoe anders was dat toen ik een tweede fase als mbo-docent mocht starten. Wederom werd mij gevraagd rekenvaardigheid op te pakken en eerlijk is eerlijk, ik zag er een beetje tegenop. Wel was er toegang tot een online rekenprogramma (Kahn Academy) waarbij je de activiteit van de studenten kon meten. Het gaf mij de mogelijkheid om op een andere manier aan de slag te gaan met studenten die al een behoorlijk niveau hadden, want voor hen was het echt een noodzakelijk kwaad deze lessen en konden ze eigenlijk het rekenexamen zonder problemen halen. De valkuil was dus dat er een aantal gedemotiveerde studenten in de les zaten die ook weinig moeite hoefden te doen om het gewenste niveau te behalen.
De challenge was dus om de les op een of andere manier aantrekkelijk te maken voor alle 30 studenten die op allerlei verschillende niveaus rekenvaardigheid beheersten. Na wat gepuzzel kwam ik tot de volgende manier van werken. Ik creëerde 4 groepen in de klas waarbij iedere groep zijn eigen opdrachten aan het doen was.
Groep 1 waren een stuk of 7 studenten die echt opnieuw moesten leren vermenigvuldigen en delen. Die kregen een plek rondom mijn bureau en die gaf ik instructieve lessen.
Groep 2 was een grote groep studenten die van mij 40 minuten productiviteit moest laten zien op Kahn Academy. De statistieken projecteerde ik op het scherm zodat ik én de studenten dat direct in beeld hadden. Na de 40 minuten mochten de studenten iets voor zichzelf doen, als ze dat maar deden zonder anderen van het werk te houden.
Groep 3 kreeg ‘shit-opdrachten’ van mijnheer Jong. Vaak studenten die zichzelf te goed vonden voor alles en het idee hadden dat rekenvaardigheid in hun vakgebied toch niet echt belangrijk was. Ze kregen een A4 met een opdracht waarbij ze aan de hand van een concrete situatie, bijvoorbeeld de Super Bowl en de reclames die in de pauzes vertoond werden; de duurst betaalde commercials op aarde. En dan de vraag hoeveel kubieke centimeter cola Coca Cola moest verkopen om break-even te draaien bij een investering van 7.4 miljoen dollar. De wisselkoers is ….. En een flesje van 33 cl kost €….. Als de studenten eenmaal zo’n opdracht gehad hadden, kozen ze er altijd voor om de volgende les weer Kahn Academy te doen.
En dan had ik in de ene klas Jackie, en in de andere klas Koen. Zij werkten deze lessen uit een boek dat eigenlijk voor hbo'ers was. Zij waren dus in hun eerste jaar mbo prijselasticiteiten en winstmarges aan het uitrekenen.
Ik weet nog dat ik na een week of 4 om me heen zat te kijken en zag dat iedereen relaxt bezig was en dat de sfeer top was in deze lessen. Hoe anders was dat toen ik liep te worstelen met iedereen bij de les houden omdat ik zo nodig een sommetje uit moest leggen. Dit was super. Ja, natuurlijk liep er wel eens iemand te klooien. Zo weet ik nog dat ik vaststelde dat Cas in plaats van rekenen op Kahn Academy geschiedenis over de Franse Revolutie aan het bekijken was. Ik kon namelijk ook inhoudelijk zien wat de studenten op Kahn Academy deden. Ik nodigde Cas uit om een presentatie te doen aan het einde van de les, want ik dacht dat de klas dat ook wel interessant vond. Cas dacht er anders over en ging snel weer rekenen.
Hoe anders kijk ik nu terug op deze lessen. Het kostte me even tijd om de modus te vinden van het werken met verschillende niveaus, maar toen ik die eenmaal gevonden had was het feest. En zeker omdat ik merkte dat alle studenten eigenlijk echt wel willen leren. Alleen niet altijd per se datgene wat jij aanbiedt. Kortom als je een creatieve route weet te bouwen waarbij ze de context of reden snappen waarom het goed is om bepaalde kennis of vaardigheden te beheersen, dan wordt het gewoon een ´feestje´.
Zo eindigde Joost zijn docentenloopbaan door een klas tegelijk Frans, Nederlands, Engels en Duits te geven. Wil je weten hoe hij dit gedaan heeft? Stuur hem een mail.